دكتر محمد اسماعیل تشید بنیانگذار بیهوشی نوین در ایران است.
دكتر محمد اسماعیل تشید در سال 1306 خورشیدی در تهران متولد شد. پدر محمد اسماعیل تشید در مجلس شورای ملی همردیف قضات انجام وظیفه می كرد و در عین حال اهل تحقیق و تفحص بود. وی درباره پدرش می گوید:"از جمله مجله ای به اسم مجله تاریخ اسلام منتشر می كرد. هر از گاهی نیز كتابی تحقیقی تألیف می كرد. مثل كتابی كه درمورد شجره نامه امام زاده های ایران نوشته بود. "
تحصیلات
محمد اسماعیل تشید دوران دبستان و دبیرستان (شرف) را در تهران گذراند و پس از قبولی در كنكور پزشكی در دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت و در سال 1331 برای ادامه تحصیلات تخصصی عازم آمریكا شد و در آنجا دوره انترنی را گذراند.این تجدید دوره باعث شد تا با بیهوشی مدرن اشنا شود. دكتر تشید پس از دو سال توانست بورد تخصصی اش را از كالج طبی نیویورك اخذ نماید.
محمد اسماعیل تشدید از دوران تحصیل چنین می گوید:"در دوران دانش آموزی همیشه شاگرد متوسطی بودم ولی علوم طبیعی همیشه برایم جاذبه فراوانی داشت. اولین موفقیت بزرگ من كسب رتبه پنجاهم در كنكور دانشكده پزشكی بود. "
آشنایی با رشته بیهوشی
محمد اسماعیل در زمان دانشجویی در آمریكا با رشته بیهوشی مدرن آشنا شد كه درباره آن چنین یاد می گوید:"علاقه من به رشته بیهوشی چنان شدید بود كه به كار و برنامه سخت رزیدنتی قناعت نمی كردم و در پایان برنامه روزانه و شبانه باز هم به مطالعه و تفكر درباره دیده ها و خوانده های آن روز می پرداختم. در مورد بعضی نظرات و ابتكاراتی كه در نظرم رسیده بود، با خود مباحثه می كردم و آنها را سبك و سنگین می كردم. در این زمان برایم اتفاقی افتاد كه در زندگی علمی من تأثیر فراوان به جای گذاشت. من نقشه یك والو بدون بازگشت را كه برای بیهوشی نزد خردسالان به كار می رود، روی كاغذ ترسیم كردم و پس از تردید بسیار بالاخره آن را نزد آقای forreger كه اولین سازنده دستگاه بیهوشی (با فلومتر آبی) بود و كارخانه ای هم برای ساخت انبوه دستگاه بیهوشی دایر كرده بود بردم. درنظر من او در آن زمان یك غول بزرگ علمی و ابتكار محسوب می شد. من با حجب و خجالت در حالی كه ضربان قلبم بیش از معمول می زد، طرح پیشنهادی خود را به انضمام یك كادوی نفیس نقره تقدیم كردم. ایشان قول دادند كه روی آن مطالعه و اقدام كنند. من بسیار خوشحال و راضی از پیش ایشان بازگشتم. ماه ها گذشت ولی انتظار بیهوده بود و تا زمان خروجم از آمریكا از ایشان خبری نشد. دو سال بعد از مراجعتم به ایران تصادفاً در دست یكی از دوستان كه تازه از آمریكا مراجعه كرده بود با كمال شگفتی به والو ابداعی خودم برخورد كردم و معلوم شد كه اقای فورگر برای فروش بیشتر والو را به نام دو تن از متخصصان بنام آمریكایی در بازار عرضه كرده است. این قضیه در ابتدا برایم بسیار ناگوار و تكان دهنده بود. با آمریكا تماس گرفتم، گفتند پیرمرد مرده است و این جریان قابل تعقیب نیست. تنها فایده ای كه از این قضیه عایدم شد این بودكه به چشم خود دیدم برای ما هم امكان دارد كارهایی انجام دهیم كه به فكر دیگران نرسیده است. لذا این اتفاق باعث شد عقده حقارت را از خود دور سازم و حس اعتماد به نفس را در خود تقویت كنم ."
فعالیت ها
محمد اسماعیل تشید پس از تكمیل تحصیلات تخصصی به اصرار پدرش در اولین فرصت (1324) به ایران باز می گردد و خیلی زود به عنوان رییس درمانگاهی در دانشگاه تهران دعوت به كار می شود. در سال 1349به مقام استادی رسید و در همان سال مدیریت گروه بیهوشی دانشگاه تهران به ایشان محول شد .
او خود در مورد كارش به عنوان هیأت علمی چنین می گوید: "كار در دانشگاه آرزوی من بود. چرا كه من به كار خصوصی علاقه ای نداشتم. پس از مدتی متوجه شدم كه بیهوشی در ایران ارزش و مقام خودش را ندارد. پزشكان آن را به چشم یك تخصص درجه 2 و مردم نیز به متخصص بیهوشی به عنوان یك تكنسین نگاه می كردند. این موضوع مرا بسیار ناراحت و افسرده كرده بود. دلیل این نگرش منفی به بیهوشی هم به علت این بود كه، قبلاً به اندازه كافی به علم بیهوشی پرداخته نشده بود و فقط به انجام تكنیك های آن بسنده شده بود. بنابراین بیهوشی ایران تبدیل شده بود به گذاشتن لوله و دادن اتر ".
استاد در مورد این دوران چنین می گوید: «من واله و شیفته آموزش و پیشرفت رشته خودم بودم. از اینكه مشاهده می كردم بیهوشی راه تعالی خود را در ایران باز كرده است راضی و خرسند بودم و شب و روز تلاش می كردم كه در این قضیه حیاتی سهم بیشتری داشته باشم. شاید مسخره به نظر برسد كه من غیر از فعالیت های روزانه، شب ها همیشه یك مداد و كاغذ كنار بسترم داشتم و گاهی در دل شب بیدار می شدم و چیزهایی كه به نظرم می رسید یاداشت می كردم، نكند كه فردا فراموشم شود.»
خدمات ارزنده
در سال 1349 دكتر تشید به مقام استادی می رسد و در همان سال مدیریت گروه بیهوشی دانشگاه تهران به ایشان سپرده می شود. بدین ترتیب فرصت مناسبی برای استاد فراهم می شود تا به آرزوی خود یعنی اعتلای بیهوشی در ایران، خارج كردن آن از حرفه یك تخصص درجه 2 و رساندن به سطح مراكز پیشرفته جهان جامه عمل بپوشاند. خوشبختانه در آن زمان همكاران جوان و فاضلی نیز چه در دانشگاه تهران و چه دانشگاه های دیگر پیدا شده بودند كه با استاد همدل و همراه بودند. بدین ترتیب دكتر تشید و همكارانش دست به اقداماتی می زنند كه رخوت چندین ساله گروه بیهوشی را می شكند و تحولی بنیادی در آن ایجاد می شود. برخی ازآن اقدامات از این قرارند:
-
تنظیم برنامه آموزشی چرخشی برای رزیدنت ها (با این ترتیب آنان امكان می یافتند از نحوه كاربرد روش بیهوشی در بخش های مختلف آگاهی یابند.)
-
شروع كلاس های نظری هفتگی
-
پایه گذاری جلسات ماهانه متخصصان بیهوشی
-
مشاركت در تأسیس انجمن آنستزی و راینماسیون
-
فرستادن اجباری كادر علمی برای یك سال نوآموزی در مراكز معتبر بیهوشی
-
افزایش سریع تعداد مقالات در داخل و خارج از كشور
-
تخصیص یك شماره از مجله MEJ (Medical East Journal) برای مقالات متخصصان ایرانی (استاد مدتی نیز جزء هیأت تحریریه این مجله بوده اند)
-
كاربرد دستگاه اندازه گیری گازهای خونی برای اولین بار در ایران
-
برنامه ریزی برای تأسیس ICU
-
بهره گیری از ونتیلاتور انگستروم برای اولین بار
-
افتتاح اولین بخش ریكاوری در ایران (بیمارستان امام خمینی (ره)
-
حضور مداوم در اتاق های عمل و نظارت بر آموزش های عملی بیهوشی مدرن
-
برپا كردن سمینارهای كارآموزی و خودآموزی بیهوشی توسط سرشناس ترین متخصصان بیهوشی آن زمان در دنیا
جوائز و نشانها
